رقابت ميان دانشگاه آزادي ها و پيام نور باز هم قرباني گرفت و اين بار رشته نوپاي روزنامه نگاري در دانشگاه آزاد اسلامي واحد آيت ا.. آملي محكوم شده است كه تاوان اين رقابت سنگين و بي امان را بپردازد. نهالي تازه روييده كه ريشه هايش هنوز قوت نگرفته اما امروز هراس بي آبي عذابش مي دهد. در حال حاضر مسوولان اين دانشگاه كه هنوز ناباورانه كسادي بازار استقبال از اين رشته با اهميت و پركار را به نظاره ايستاده اند آخرين تلاش هايشان را به كار بسته اند تا از به هدر رفتن مدت ها زمان و هزينه هاي انجام شده براي آوردن اين رشته جلوگيري كنند.
البته نبايد دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي غير انتفاعي را هم به عنوان رقباي جدي دانشگاه آزاد از قلم بياندازيم اما اين ميان تاسيس شمار زيادي از دانشكده هاي پيام نور كه به دليل دارا بودن سيستم آموزش غير حضوري و تفاوت فاحش در شهريه ها، بخش اعظمي از دانشجويان را به خود جذب كرده است نقش پررنگ تري نسبت به ديگر رقيب، در بازار جذب دانشجو و انحلال بسياري از رشته هاي تحصيلي دانشگاه آزاد ايفا مي كند.
هرچند در تخريب سيستم آموزشي پيام نور بسياري از كارشناسان و اهل فن بارها داد سخن داده اند و عده كثيري نيز در دفاع از عملكرد آن سينه چاك كرده اند اما قصد نگارنده اين سطور تاكيد بر صحت و يا نادرستي اين نظرات نيست چرا كه انجام اين كار نيازمند تاملي بيشتر و مجالي طولاني تر است. اما قدر مسلم آن است كه تصور بسياري از كساني كه داوطلب شركت در آزمون دانشگاه آزاد مي شوند از سيستم آموزشي اين دانشگاه، وجود كلاس هايي آزاد از هر قيد و بند قانوني است كه شرايط لازم را براي اسماً دانشجو و رسماً شاغل بودن فراهم سازد. به ويژه آنكه در شرايط فعلي اقبال عمومي جامعه به مدرك گرايي آن هم به هر چه پيش آيد خوش آيد لحظه به لحظه در حال گسترش است و براي خيلي ها ديگر اهميتي ندارد كه در چه رشته اي مدرك كارشناسي يا كارشناسي ارشد مي گيرند! كافي است بعد از چهار سال بادي به غبغب انداخته پُز تحصيلات عاليه شان را بدهند و بتوانند از مزاياي افزايش حقوق و ارتقاي منصب سازماني بهره مند شوند. بقيه را خودتان بهتر از ما مي دانيد يكي از نتايج اين نوع نگرش آن مي شود كه در بازار رقابت موسسات ريز و درشت آموزشي براي جذب دانشجو، آنكه شكست خورده از ميدان رقابت به در مي رود دانشگاه آزاد است چرا كه با توجه به امكانات زيادي كه نسبت به ديگر دانشگاه ها در اختيار دانشجويانش قرار مي دهد هم شهريه اش براي كمرشكني طالبان علم و دانش، شاخ و شانه مي كشد و هم كلاس هايش بلا نسبت ديگر رقبا هردمبيل نيست تا دانشجويان امكان يابند در درجه اول به ساير مشغوليات و در وهله بعد به تحصيلاتشان برسند.
از همه اينها كه بگذريم بسياري از اين موسسات آموزشي برخلاف ادعاهاي پر آب و تاب مسوولانشان، از كمترين امكانات آموزشي لازم برخوردار نيستند و اهميتي نمي دهند كه دانشجويان پس از فارغ التحصيلي قابليت كافي را براي حضور در عرصه كار و فعاليت حرفه اي دارا باشند يا خير؟ شما قضاوت كنيد آيا منصفانه و منطقي است كه به عنوان مثال در دانشكده اي رشته مهندسي نرم افزار تدريس شود اما شمار رايانه هاي آن به تعداد انگشتان يك دست هم نرسد؟! چنين رخدادي دور از ذهن است اما در عمل اتفاق افتاده و حتي بسياري موارد هم ديده شده كه به جاي رسيدگي به موضوع، مجوز تدريس رشته هاي تحصيلي جديدي به اين دانشگاه ها اعطا شده است. حال بماند كه فضاي آموزشي اين مراكز نيز هيچ گونه تناسبي با تعداد دانشجويان آن ندارد و كمتر از آن حدي است كه بتواند پاسخگوي نيازهاي موجود باشد!
اين در حالي است كه مسوولان دانشگاه آزاد مدت ها زمان و هزينه نياز دارند تا پس از اين در و آن در زدن هاي فراوان امتياز داشتن يك يا دو رشته جديد آموزشي را از وزارت علوم دريافت كنند! تازه وقتي هم كه بخت به ظاهر با آنها يار شد آن قدر رقيب برايشان تراشيده مي شود كه ترجيح مي دهند عطاي رشته را به لقايش ببخشند. شايد در كوتاه مدت اين وضعيت با فراهم آوردن شرايط مساعد مالي براي تحصيل به ويژه براي دانشجويان ساكن در نقاط محروم، پيمودن راه را براي جويندگان علم تسهيل بخشد و به ظاهر ضرر هاي ناشي از آن فقط دامن گير دانشگاه آزاد شود اما قدر مسلم آن است كه پيامدهاي چنين شيوه نادرستي در طولاني مدت علاوه بر تضعيف بنيه علمي فارغ التحصيلان كشور، فشار مضاعفي را بر بدنه اقتصادي جامعه تحميل خواهد كرد.
اين همان ماجرايي است كه عن قريب مشابه آن براي رشته روزنامه نگاري در مازندران اتفاق خواهد افتاد. جاي بسي تاسف دارد كه صدها نفر به عنوان خبرنگار و روزنامه نگار در بخش هاي مختلف نشريات و سايت هاي خبري اين استان مشغول به كار باشند آن هم در حالي كه بسياري از آنها تحصيلات عاليه اي مرتبط با شغل خبرنگاري ندارند و با اين وجود ما بايد شاهد حلواخوران اين رشته در دانشگاه آزاد اسلامي واحد آيت ا.. آملي باشيم. رشته اي كه تا پيش از راه اندازي آن در اين دانشگاه، بومي هيچ يك از استان هاي شمالي نبود.
حال سوال اينجاست كه چرا بايد بانگ الرّحيل رشته اي به گوش برسد كه از آمدنش كمتر از سه سال گذشته است و به عنوان رشته اي شناخته شده و تأثيرگذار در جهان، برخلاف بسياري از رشته هاي اشباع شده در بازار كار ايران، همچنان قابليت گسترش و پرورش را در كشورمان داراست. به راستي چرا آنگونه كه سزاوار است از چنين فرصت مغتنمي بهره وافي برده نمي شود؟ از قول مسوولي شنيدم كه مي گفت: چند سالي است كه با مجوز وزارت علوم رشته جديدي با عنوان روابط عمومي در دانشگاه هاي غيرانتفاعي و پيام نور مازندران تدريس مي شود و همين امر سبب شده تا بسياري از افراد به ويژه شاغلين ادارات و نهادها به گرفتن مدرك در اين رشته گرايش پيدا كنند و چندان تمايلي به گرفتن مدرك كارشناسي رشته روزنامه نگاري از خود نشان ندهند.
شايد به قول اين مسوول، شاغلين سازمان ها و مراكز دولتي بتوانند با گرفتن مدرك روابط عمومي از عهده كارهاي محوله برآيند ولي آيا اصحاب مطبوعات هم مي توانند به اين حد بسنده كنند؟ در حالي كه كشورهاي پيشرفته دنيا از سال ها پيش با پي بردن به اهميت رسانه ها، سعي دارند به شيوه هاي نوين اطلاع رساني دست يابند و از اين طريق دامنه قدرت و نفوذشان را در جهان توسعه بخشند آيا ساده لوحانه نيست كه ما تصور كنيم مي توان رسانه اي را بدون داشتن تخصص لازم اداره كرد و موفق هم بود؟
غم انگيز بود اما شايعه رفتن زودهنگام اين رشته سبب شد تا با رفتن به سراغ مسوولان دانشگاه، صحت و سقم اين خبر را جويا شويم. به گفته مسوول روابط عمومي اين دانشگاه امسال فقط چهار نفر براي ثبت نام در اين رشته اعلام آمادگي كرده اند كه به علت اندك بودن تعداد، امكان تشكيل كلاس و ثبت نام از آنها عملاً وجود نداشت.
روزبه نصيري در گفت و گو با خبرنگار شمال نيوز با اشاره به اينكه طي گذشت دو سال از افتتاح اين رشته در دانشگاه آزاد واحد آيت ا.. آملي تعداد دانشجويان جذب شده روزنامه نگاري به 50 نفر رسيده است افزود: بسياري از كساني كه پس از قبولي در آزمون ورودي براي ثبت نام در اين رشته مراجعه مي كنند جزو شاغليني هستند كه تصورشان از دانشگاه آزاد، محيطي بي قانون است كه به راحتي مي توان بدون شركت در كلاس هاي مربوطه، در هر ساعتي كه بخواهند به آن مراجعه كنند و بي هيچ دردسري مدرك مورد علاقه شان را بگيرند. براي همين وقتي اوضاع را بر خلاف ميل خود مي بينند ترجيح مي دهند به سراغ سيستم آموزشي بروند كه چنين شرايطي را برايشان فراهم آورد حال چه بهتر كه اين شرايط با هزينه هاي كمتري فراهم شود.
با وجودي كه مسوول روابط عمومي اين دانشگاه اطلاع رساني اندك و تبليغات ناكافي را نيز در عدم موفقيت دانشگاه جهت جذب دانشجو موثر مي دانست اما جاي ترديد دارد آنهايي كه بايد از اين خبر مطلع مي شدند تاكنون باخبر نشده باشند! حال چرا اينگونه بي تفاوت به نظاره ايستاده اند و به راحتي از كنار چنين گنجي عبور مي كنند ا.. اعلم!
در پايان از مسوولان امر انتظار مي رود كه با تامل بيشتري با اين مساله برخورد كنند و براي صلاح ملك و ملت هم كه شده رشته نوپاي روزنامه نگاري در مازندران و امثال آن را كه اين روزها با انحلال كامل دست و پنجه نرم مي كند از ورطه طفيلي ماندن و مهجوري نجات بخشند.

لیلا شیردل -خبرنگار شمال نیوز